Wprowadzenie kuratorskie – Jacek Wakar

Uniwersytet Patrzenia Teatrem: wymiana doświadczeń, pobudzanie wrażliwości

Uniwersytet Patrzenia Teatrem jest nierozerwalnie związany z nowym miejscem na mapie Krakowa – Domem Utopii połączonym z Teatrem Łaźnia Nowa w Nowej Hucie. To nie jest jeszcze jedna uczelnia rygorystycznie realizująca narzucony program kształcenia i niewolniczo trzymająca się akademickich reguł. To przestrzeń, która wpisuje się w szeroko zakrojony, interdyscyplinarny program Domu Utopii i jego niepowtarzalną atmosferę. 
Uniwersytet Patrzenia Teatrem ma pobudzać wyobraźnię, uczyć wrażliwości i empatii, ale również dawać słuchaczom narzędzia do opisu otaczającej ich rzeczywistości. Teatralny rodowód przedsięwzięcia każe w centralnym miejscu umieszczać teatr właśnie, ponieważ w naszym najgłębszym poczuciu jego zadania dzisiaj wykraczają daleko poza wyabstrahowaną z panujących realiów dziedzinę sztuki, ciążąc ku prawdziwemu życiu, z jego blaskami i cieniami, wolnością i ograniczeniami. Uważamy, że teatr powstaje zawsze tu i teraz, bezpośrednio lub pośrednio żywiąc się tym, co za oknami. Jest więc zwierciadłem życia. Wraz ze współtworzącymi Uniwersytet Patrzenia Teatrem i jego słuchaczami chcemy uporczywie sprawdzać, jaki obraz widać

dziś w tym lustrze. 

Pragniemy także realizować w Uniwersytecie Patrzenia Teatrem bliską od wielu lat Łaźni Nowej, a teraz także Domowi Utopii, ideę spotkania jako wymiany doświadczeń, przeżyć i inspiracji. Dlatego sesje Uniwersytetu nie będą wykładami ze sztywnym podziałem na prowadzącego i słuchaczy, ale zaproszeniem do rozmowy na równych prawach, gdzie odbiorcy będą mogli kształtować ostateczny charakter spotkania. Rzecz jasna, w ramach tej rozmowy od zaproszonych do projektu wykładowców otrzymają potrzebną wiedzę, która będzie pomocna w analizowaniu poszczególnych zagadnień związanych z opisywaniem rzeczywistości poprzez poruszane tematy. Oprócz teatru, takiego jakim jest dzisiaj, w programie UPT znajdzie się również polska literatura najnowsza, dziennikarstwo wraz z jego warsztatem, pułapkami, ograniczeniami oraz wyzwaniami, historia Polski widziana poprzez pryzmat ludowego rodowodu, podziałów klasowych i społecznych oraz wykluczania jako ponadczasowego mechanizmu opresji. 

W ramach spotkań z zaproszonymi gośćmi z różnych stron Polski zastanowimy się, w jaki sposób teatr zmieniał i zmienia lokalne społeczności, w jakich działa. Jak się w nich odnajduje i co od nich czerpie oraz ile oddaje w zamian, zmieniając tkankę miejską, budząc w ludziach uśpione tęsknoty i aspiracje. Posłuchamy również autorytetów życia teatralnego różnych pokoleń przede wszystkim po to, by czerpać od nich inspiracje i energię, a także uczyć się widzenia świata. 

Wspólnym tematem zaplanowanych na rok 2021 sesji Uniwersytetu Patrzenia Teatrem będzie wstyd jako jedna z największych, obecnych na wielu płaszczyznach traum współczesności. Wstyd jest dziś stygmatem trudnym do usunięcia, lękiem ograniczającym swobodę ruchu, ale też wyzwaniem, bo idzie przecież o to, by wieloma różnymi drogami się z niego wyzwolić. Spojrzymy na wstyd z perspektywy dzisiejszej, ale nie będziemy unikać odwoływania się do źródeł, do przeszłości. Nie jest bowiem intencją Uniwersytetu Patrzenia Teatrem udawanie, że nasz świat rozpoczął się wczoraj, ale budowanie ciągłości między tym, co jest, a tym, co było kiedyś lub całkiem niedawno. 

Chcemy, by Uniwersytet Patrzenia Teatrem, który inaugurujemy, na trwałe wpisał się w myślową i rzeczywistą przestrzeń Domu Utopii, ale też promieniował dalej i szerzej. Zapraszamy do jego współtworzenia, wymiany doświadczenia i wzajemnego pobudzania wrażliwości.

Jacek Wakar, kurator programu Uniwersytetu Patrzenia Teatrem 2021. 

Krytyk teatralny, selekcjoner Festiwalu Boska Komedia, współprowadzący Nowy Tygodnik Kulturalny, autor książek „Przyczajony geniusz. Janusz Gajos. 21 opowieści” i „Zawód: aktor”. 

#newsletter
Bądź na bieżąco