SPOTKANIA Z WIDOKIEM NA „NURT” (Odyseja Nowohucka)

PERFORMATYWNE CZYTANIE SZTUKI ELŻBIETY ŁAPCZYŃSKIEJ

KONCEPCJA I PRZYGOTOWANIE

Małgorzata Szydłowska

DRAMATURGIA

Elżbieta Łapczyńska

MUZYKA

Dominik Strycharski

AKTORKI I AKTORZY

Hanna Bieluszko, Barbara Jonak, Dominik Stroka, Jerzy Światłoń oraz amatorzy.

25 SIERPNIA, godz. 19:00

Dach Domu Utopii

W 1952 r. Jan Kurczab – inżynier, pisarz i reżyser założył w Nowej Hucie Teatr Nurt. Wśród jego aktorów znaleźli się przede wszystkim robotnicy budujący przyszłą Hutę im. Lenina. Spektakle wystawiane były w baraku, który mógł pomieścić niespełna 200 osób (o wiele mniej, niż było chętnych!). Pierwszym spektaklem jaki tam wystawiono, był „Wodewil nowohucki” Zdzisława Gozdawy i Wacława Stępnia. Rok później Nurt otrzymał status teatru zawodowego.

Podczas „Spotkań z widokiem na Nurt” profesjonalni aktorzy, spotkają się z aktorami-amatorami (w tej roli pracownicy Teatru Łaźnia Nowa) aby wziąć udział w performatywnym czytaniu sztuki ELŻBIETY ŁAPCZYŃSKIEJ pt. „Nurt” i przywrócić pamięć o pierwszym nowohuckim teatrze.

Spotkaniu będzie towarzyszyła muzyka na żywo, wykonywana przez DOMINIKA STRYCHARSKIEGO, multiinstrumentalisty, kompozytora muzyki teatralnej, znanego widzom Łaźni Nowej za sprawą takich spektakli jak „Konformista 2029”, „Wałęsa w Kolonos” i „Śnieg” w reżyserii Bartosza Szydłowskiego.

ELŻBIETA ŁAPCZYŃSKA: „Wydawało mi się, że na temat początków Nowej Huty już się „wypisałam” – poświęciłam im książkę prozatorską „Bestiariusz nowohucki”. Posprzątałam w notatkach, zamknęłam szufladę. Pisanie o Teatrze Nurt było więc dla mnie powrotem, ponownym zanurzeniem w błoto, pył i zapach cementu, którymi otaczałam się przez kilka ostatnich lat, podczas pracy nad książką.

Podzieliłam się tą perspektywą z bohaterem sztuki – Janem Kurczabem – który również, wydawać by się mogło, zamknął kilkuletnią przygodę z robotniczym teatrem książką opisującą jego dzieje pt. „Nurt. Opowieść o pewnym teatrze”. Ale powraca do Huty w nieokreślonym „teraz”, podobnie jak zespół aktorski, bo nie da się zupełnie zamknąć rozdziału swojego życia, jeśli coś zostało przemilczane, niedopowiedziane. Przywołałam więc reżysera, aktorów i aktorki Nurtu, by odpowiedzieć na pytanie, które nigdy nie padło – na żadnej z 574 stronach wspomnieniowej książki Kurczaba. Jak ono brzmi? I ja zostawię tu niedopowiedzenie.

Wraz z postaciami kręcę się wokół niego, przeczuwając, że zarówno nowoprzybyli mieszkańcy, jak i spirytus movens robotniczego teatru od czegoś uciekali, a w sztuce szukali schronienia. By naświetlić napięcia, jakie mogły pojawiać się na linii proletariat – inteligencja, amatorstwo – profesjonalizm, sięgałam po współczesną perspektywę. Jest ona obecna tym bardziej, gdy na własne oczy widzimy kres kombinatu jako miejsca pracy, źródła etosu robotnika, mitotwórczej energii. Skoro teatr pojawił się u zarania Huty, pytaniem jest, jaką rolę pełni u jej schyłku”.

Elżbieta Łapczyńska – z wykształcenia filozofka z zawodu copywriterka. Za swoją pierwszą książkę Bestiariusz nowohucki, czyli surrealistyczną powieść o Nowej Hucie lat 50., otrzymała Nagrodę Conrada, nominację do Nagrody Nike, Paszportów „Polityki” i Nagrody Literackiej Gdynia. W tym roku ukazała się jej druga książka pt. „Mowa chleba” opowiadająca o Rumunii, lat 80. Transowa opowieść, która zabiera czytelników do wnętrza ciała, ukazując, że to co fizjologiczne jest polityczne.

Fot. Bartosz Pawlik (zdjęcie ze spotkania z Elżbietą Łapczyńską i Igorem Jarkiem w ramach cyklu „Widok z dachu świata”, lato 2022)

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego