Słownik Feminatywów Akademii z Iwoną Demko

  • wtorek 24.05.2022
  • godzina: 12:00 - 15:00

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie – oparta dotychczas na, wydawałoby się niepodważalnym, patriarchalnym schemacie uczelnia, w istotnej mierze dzięki działaniom artystki Iwony Demko – przechodzi strategiczną ewolucję. 19 maja 2021 roku za jej inicjatywą Senat Akademii przegłosował pozytywnie zmiany w statucie dotyczące możliwości używania feminatywów w stopniach i tytułach akademickich. Tym samym Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie jako trzecia uczelnia w Polsce (po Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu i Akademii Sztuki w Szczecinie) w praktycznym wymiarze odniosła się w swoim statucie do feminatywów. 

W ślad za efektem swoich działań artywistycznych Iwona Demko podjęła się pracy nad słowniczkiem feminatów Akademii Sztuk Pięknych. 

Projekt oraz skład słowniczka zostanie urzeczywistniony w trakcie szeregu środowiskowych warsztatów angażujących parytetowo męską część krakowskiego środowiska artystycznego, w tym osoby związane z samą akademią (artyści, wykładowcy, władze uczelni). Również proces druku (upublicznienia treści) zostanie wyeksponowany na widok publiczny, przyjmując formę performance. Całością dyrygować będzie kobieta – artystka Iwona Demko.

Hasła słownika dopełnią wycinki pochodzące z publikacji gazetowych z początków XX w., w których konsekwentnie przewijały się jasno zaakcentowane feminatywy. Stanowiąca przedmiot niniejszego wniosku publikacja, wydana 100 lat później poprzez bezpośrednie zaangażowanie uczestników działania (w tym praca ręczna nad składem wydawnictwa) nawiązywać będzie do tradycji samizdatowej, kojarzonej z działalnością podziemną i drugim obiegiem – podkreślając tym samym aktualność problemu i nieustające przesunięcie wobec wciąż dominującej (patriarchalnej) – perspektywy świata. Podkreślenie kolektywnego charakteru procesu akcentować będzie męską solidarność wobec konieczności jej przepisywania, stanowiąc rodzaj manifestu środowiskowego. 

Opiekę redaktorską nad słowniczkiem objęła dr hab. Agnieszka Małocha redaktorka “Słownika nazw żeńskich polszczyzny”, kierowniczka Pracowni Badań nad Słowotwórstwem Nazw Żeńskich w Uniwersytecie Wrocławskim. 

Proces druku realizowany będzie we współpracy z Lotnym Domem Wydawniczym, urzeczywistniony zostanie w formie otwartego / dostępnego dla szerokiego widza spektaklu – podobnie jak działania związane ze składem graficznym – w dwóch lokalizacjach: Akademii Sztuk Pięknych (planowane jest działanie w przestrzeni publicznej) oraz w Domu Utopii – Międzynarodowym Centrum Empatii, w Nowej Hucie. 

23.05 – Słownik Feminatywów Akademii – perfomans koncepcyjno-projektowy z Iwoną Demko, Akademia Sztuk Pięknych, godz. 12:00-15:00

24.05- Słownik Feminatywów Akademii – perfomans koncepcyjno-projektowy z Iwoną Demko, Dom Utopii, godz. 12:00-15:00

06.06 – Słownik Feminatywów Akademii – spektakl performatywno-wydawniczy w Domu Utopii, godz. 10.00 – 14.00

07.06 – Słownik Feminatywów Akademii – spektakl performatywno-wydawniczy w Akademii Sztuk Pięknych, godz. 10.00 – 14.00

kuratorka: Iwona Demko
współpraca kuratorska: Łukasz Trzciński 

Iwona Demko – artystka – waginistka sztuk wizualnych, profesora ASP, kuratorka wystaw feministycznych organizowanych 8 marca z Renatą Kopyto w Domu Norymberskim w Krakowie, m. in.; „Krzątaczki”, „Gastronomki”, „Decydentki”, “Ciałaczki”, „HERstoria sztuki” a także wystaw poświęconych zapomnianym kobietom: Lou Andres-Salome (Bystra jak orzeł i odważna jak lew. NiePOPrawna Lou Andreas-Salome, 2018), Elsie von Freytag-Loringhoven (Lady Dada. Baronessa Elsa von Freytag, 2020) i Gerdzie Taro (Wojna, rewolucja, protest w kobiecym obiektywie, 2021). Inicjatorka sukcesywnie urzeczywistnianych zmian na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych zmierzających do zmiany patriarchalnej konstrukcji uczelni na rzecz parytetów. Konsekwentnie działa też na rzecz przepisania pierwszoplanowej historii tej uczelni z uwzględnieniem losów kobiet. 

Kuratorka wystaw “200 lat Akademii 100 lat Akademii Kobiet”, “Kobiecy rezerwuar”. Inicjatorka i organizatorka “Roku Kobiet z ASP” – jubileuszu 100-letniej obecności kobiet na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Badaczka historii pierwszych studentek na krakowskiej ASP. Autorka książki o Zofii Baltarowicz-Dzielińskiej, która jako pierwsza kobieta w 1917 roku rozpoczęła studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 2021 otrzymała nagrodę specjalną im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven za wspieranie obecności i widoczności kobiet w edukacji i kulturze. W 2021 ukazała się pod jej redakcją (razem z Jackiem Demboszem) publikacja “Kobiety. Wspominając Akademię” – projekt partycypacyjny przygotowany we współpracy z 94 osobami, w wyniku którego powstało 46 wywiadów z kobietami związanymi z krakowską ASP.
Od X 2021 do V 2022 razem z Patrycją Bochenek nagrywa podcasty “Ile właściwie było wielkich artystek?” w Radio Kapitał o swoich poszukiwaniach archiwalnych.Tworzy obiekty, instalacje, prace site-specific, wideo, prace w przestrzeni Internetu. Praktykuje sztukę partycypacyjną, empatię herstoryczną, działania postartystyczne, a ostatnio wikiartywizm. Jej kolor sztandarowy w życiu i sztuce to róż. Stosuje femmenizm, czyli przesadnie podkreśla swoją kobiecość w miejscach, gdzie nie jest ona szanowana (czyli wszędzie). 

Udział w spotkaniach możliwy jest po uprzedniej rezerwacji mailowej na adres rezerwacja@domutopii.pl lub nr tel. 538 500 847.

autorka kolażu:. Małgorzata Koniorczyk, wycinki z gazet z XIX-XX wieku

Kup bilet
Print this page
#newsletter
Bądź na bieżąco