Lotny Dom Wydawniczy w Domu Utopii

W Domu Utopii wylądował Lotny Dom Wydawniczy. Jego oś koncepcyjną stanowi mobilna maszyna drukarska, która krążąc pomiędzy środowiskami i instytucjami sztuki przyjmuje rolę socjotwórczego totemu – ogniskując wokół siebie ludzi i idee. W czasach, gdy za relacje międzyludzkie coraz częściej odpowiadają algorytmy – analogowa forma dystrybucji treści, jednostkowy charakter publikacji ma pomóc w odzyskaniu indywidualnej perspektywy obiegu treści. 

Pierwszy tytuł, który już niebawem trafi w ręce zainteresowanych to „Kombinat 2.0”, nowela opracowana przez historyczkę sztuki – Dorotę Jędruch i ekonomistę Rafała Wosia. Zgodnie z pierwotnymi założeniami Nowa Huta staje się w niej bytem samowystarczalnym. Podstawą ekonomiczną staje się bowiem jej… kapitał kulturowy!

Lotny Dom Wydawniczy to projekt artystyczno-kuratorski Łukasza Trzcińskiego, który rozwija w wymiarze praktycznym zainteresowanie artysty problematyką autorstwa w sztuce, zwłaszcza kolektywnymi aspektami tworzenia i percepcji, produkcji i dystrybucji wiedzy za pośrednictwem sztuki, w tym przy zaangażowaniu mediów reprodukcji mechanicznej.

Maszyna w działaniu Trzcińskiego zostaje uspołeczniona jako środek służący dokumentacji artystycznych konceptów (nie tylko zrealizowanych). Jej głównym zadaniem jest produkcja i dystrybucja druków i tekstów z szeroko pojętego pola sztuki. 

Oddolna organizacja i zarządzanie pozwalają przejąć kontrolę nad kolektywnie generowanym i tak też dystrybuowanym, kapitałem intelektualnym.

Działanie w Domu Utopii, następujące po szeregu para/instytucjonalnych obecności (m.in. w Muzeum Współczesnym we Wrocławiu, śmietniku Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Cricotece – Muzeum Tadeusza Kantora czy Trafostacji Sztuki w Szczecinie), inicjuje szerzej zakrojoną współpracę pomiędzy obiema, nieistniejącymi formalnie – instytucjami.

„Lotny Dom Wydawniczy” to główny element projektu „Kolekcja Idei”. Projekt, zainicjowany przez Łukasza Trzcińskiego w 2019 r., skoncentrowany jest na poszukiwaniach alternatywnych dróg dystrybuowania wiedzy, emancypacyjnych wobec zinstytucjonalizowanych schematów. Nawiązując do idei dobra wspólnego – poprzez własne środki produkcji i samą produkcję, planowanie oraz dystrybucję – „Kolekcja Idei” krąży po środowiskach sztuki, przyjmuje rolę sejsmografu, wypadkowej poszukiwań i napięć generowanych w jej polu. Obrasta w nowe treści, reagując na bieżąco, zapewniając ich widoczność. Dzięki wyzwoleniu spod dyktatu logiki neoliberalnej ekonomii stwarza warunki dla upublicznienia tytułów, które nie znalazły dotąd instytucjonalnego zainteresowania jako nieopłacalne.

Do procesu druku wykorzystywane jest najprostsze, a jednocześnie najbardziej mobilne z dostępnych na rynku, pełnoprawnych urządzeń drukarskich. Do tej pory w ramach „Lotny Dom Wydawniczy” ukazały się: „Secession From The Broadcast” (Piotr Bujak), „On The Origin Of The Cities” (Aga Piksa & Vladimir Palibrk), „City Diary” (Jaro Varga), magazyn „Łałok” nr 4 (Potencja), „Zielnik” (Łukasz Surowiec), „Projekty. Niezrealizowane historie sztuki 2009-2021” (praca zbiorowa), druki ulotne Davida Wojnarowicza oraz „Książka źródeł” (Liliana Zeic).

Docelowy zbiór tytułów zostanie przekazany do muzeów, galerii, centrów sztuki współczesnej, miejsc środowiskowych, squatów, fabryk, bibliotek na prawach ogólnodostępnego dzieła sztuki, by służyć kolejnym zainteresowanym.